စိတ္ဖိစီးမႈ(stress) ေတြဟာ လူတိုင္းမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို stress ေတြဟာ တစ္ေနရာတည္းကေန လာတာမဟုတ္ပါဘူး။ ေနရာေပါင္းစံုကေန ပံုစံေပါင္းစံုနဲ႔ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္ထဲကို ဝင္ေရာက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုကိစၥေတြ၊ အလုပ္ကိစၥေတြ၊ ခ်စ္သူရည္းစားကိစၥေတြ၊ စားဝတ္ေနေရးကိစၥေတြ အစရွိတဲ့ ကိစၥေတြကေန လူတိုင္းနီးပါး stress ေတြကို ရတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ခံစား၇တဲ့ stress ေတြဟာ လူမႈေရးနယ္ပယ္နဲ႔ စီးပြားေရးနယ္ပယ္ကေန ဝင္ေရာက္လာတဲ့ stress ေတြပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီေန႔မွာေတာ့ အဲဒီလိုမ်ိဳး နယ္ပယ္ ၂ ခုကေန ဝင္ေရာက္လာတဲ့ stress ေတြကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ေျဖေလွ်ာ့ၾကမလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္း ၆ မ်ိဳးကို Shwemom ပရိသတ္ၾကီးသိေအာင္ ေျပာျပေပးသြားခ်င္ပါတယ္။
၁။ လုပ္ငန္းခြင္ကို အလုပ္လုပ္ခ်င္စရာ ေနရာေလးတစ္ခုျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ပါ
ကိယ့္ရဲ႕စားပြဲေပၚမွာ ကိုယ္ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ရင္ေအးသြားေစမယ့္ အရာမ်ိဳးေလးေတြ ဥပမာ- ပန္းအိုးေသးေသးေလးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္သေဘာအက်ဆံုး လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုပဲျဖစ္ျဖစ္ ထားရွိပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ လုပ္ငန္းခြင္ဟာ စိတ္ဖိစီးမႈ အမ်ားဆံုးေနရာျဖစ္တာေၾကာင့္ တစ္ခုခု စိတ္ညစ္လာတိုင္း ကိုယ္ရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္ေနရာေလးကို တစ္စိမ့္စိမ့္ၾကည့္ရင္း စိတ္အပန္းေျဖႏိုင္ေအာင္လို႔ပါ။
၂။ ပတ္ဝန္းက်င္ကလူေတြနဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ေနပါ
ကိုယ့္ရဲ႕ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ ရွိတဲ့လူေတြနဲ႔ေကာ၊ ကိုယ့္ရဲ႕ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိတဲ့လူေတြနဲ႔ေကာ တည့္ေအင္ေနပါ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ အေကာင္းျမင္ဝါဒီသမားတစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားပါ။ အရာရာတိုင္းကို အေကာင္းျမင္တတ္ေနရင္ စိတ္ဖိစီးမႈဆိုတာ ဘာမွန္းမသိေအာင္ကို ျဖစ္ေနမွာ အမွန္ပါပဲ။
၃။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္းေလး ပံုမွန္လုပ္ေပးပါ
အားကစားလုပ္တယ္ဆိုတာ ခႏၶာကိုယ္က်န္းမာရံုတင္မဟုတ္ပဲ စိတ္ေကာက်န္းမာေစတဲ့ အရာတစ္ခုပါ။ ဥပမာ- မနက္ေစာေစာေလးထျပီး ေျပးတာတို႔၊ အလုပ္ကျပန္လာတိုင္း ေခၽြးထြက္သြားေအာင္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္တာမ်ိဳးတို႔ကို တစ္ေန႔တစ္ခါေလာက္ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီလိုဆိုရင္ ကိုယ္ဟာ စိတ္ေကာ၊ လူေကာ က်န္းမာတဲ့ လူတစ္ေယာက္အျဖစ္ ရပ္တည္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၄။ မိမိကိုယ္ကို relax ျဖစ္ေအာင္ေနပါ
လက္ရွိအခ်ိန္ဟာလည္း COVID 19 ျဖစ္တာေၾကာင့္ လူတိုင္းနီးပါး အိမ္ကေနပဲ အလုပ္လုပ္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ကိုယ့္စိတ္ကို ပိုျပီး relax လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ တစ္ေနကုန္ laptop ေရွ႕ထိုင္ျပီး အလုပ္လုပ္ေနတာမ်ိဳး မဟုတ္ပဲ ေန႔ခင္းေန႔လည္း ၁ နာရီေလာက္ အိပ္လိုက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ခဏတျဖဳတ္ မ်က္စိကို အနားေပးျပီး လဲေလ်ာင္းေနတာမ်ိဳးျဖစ္ျဖစ္ လုပ္သင့္ပါတယ္။
၅။ တရားထိုင္ပါ
တရားထိုင္တာကေတာ့ အထိေရာက္ဆံုးနဲ႔ စိတ္ဖိစီးမႈကို အေလ်ာ့က်ေစႏိုင္ဆံုး အရာတစ္ခုပါ။ တစ္ေန႔ကို အနည္းဆံုး ၁၅ မိနစ္ကေန နာရီဝက္အထိ တရားေလးထိုင္ၾကည့္ပါ။ တရားစထိုင္ကာစမွာ စိတ္ေတြ မတည္ျငိမ္ႏုိင္ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း တရားထိုင္တာမ်ားသြားရင္ လူက တရားထိုင္ျပီးတိုင္း ေနလို႔ထိုင္လို႔ အရမ္းေကာင္းေနမွာ အမွန္ပါပဲ။
၆။ အဟာရသင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္တဲ့ အစားအစာေတြကို စားသံုးပါ
လူတစ္ေယာက္ stress ေတြ ေလ်ာ့က်ေစဖို႔ဆိုတာ ကိုယ္စားတဲ့ အစားအေသာက္နဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ပါတယ္။ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ အဆီအဆိမ့္ေတြ၊ အသားေတြပဲ စားေနမယ့္အစား အသီးအႏွံ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ အေစ့အဆံေလးေတြကို မ်ားမ်ားစားသံုးေပးပါ။ ဒီလိုမ်ိဳး စားသံုးမယ္ဆုိရင္ေတာ့ stress ေတြ အနည္းနဲ႔ အမ်ားေလ်ာ့က်သြားမွာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။
Pyi Hein Kyaw
