ကမၻာႀကီး နာမက်န္းျဖစ္ေနခဲ့တာ ေတာ္ေတာ္ၾကာေနခဲ့ပါၿပီ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔လည္း ဒါကို သိသိရက္နဲ႔ကို လ်စ္လ်ဴရႈမွန္းမသိ ရႈေနခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါကို NASA ကေတာ့ လူသားေတြအေနနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာကိစၥေတြကို အာရံုစိုက္သင့္ေနၿပီဆိုၿပီးေတာ့ သတိေပးဖို႔အတြက္ ဓာတ္ပံုသက္ေသေတြနဲ႔တကြ ျပလာခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုမ်ိဳးေတြပါမလဲဆိုတာ ၾကည့္လိုက္ရေအာင္။
(၁) Arctic Sea-Ice
ဒါကေတာ့ အာတိတ္စက္ဝန္းက ပံုပါ။ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တို႔ ယွဥ္ျပထားတာေပါ့။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တုန္းကေတာင္မွပဲ ေရခဲေတြ ေတာ္ေတာ့္ကို အေရေပ်ာ္ေနတာကို သိသိသာသာျမင္ေတြ႕ရမွာပါ။ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာတာနဲ႔အမွ် ဝင္ရုိုးစြန္းမွာရွိေနတဲ့ ေရခဲေတြဟာ တျေဖးေျဖးနဲ႔ အေရေပ်ာ္လာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအက်ိဳးဆက္ေတြေၾ်ကာင့္ ေနရာအႏွံ႔မွာလည္း ေရႀကီးေရလွ်ံေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။
(၂) Central Asia
Central Asia က Aral သမုဒၵရာပံုပါ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သိသိသာသာႀကီးကို ခမ္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီဒဏ္ေတြေၾကာင့္ Kazakhstan, Uzbekistan နဲ႔ Turkmenistan တုိ႔တစ္ဝွက္မွာ စိုက္ပ်ီဳးေရးအတြက္ အခက္အခဲေတြျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ေဆာင္းတြင္းဆို ပိုေအးၿပီး ေႏြဖက္ဆို ပိုပူလာခဲ့ပါတယ္။
(၃) Alaska
Alaska က Muir ေရခဲျပင္ႀကီးပါ။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္မွာ တစ္ေဒသလံုး ေရခဲေတြလႊြမ္းေနခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေရခဲေတြအေရေပ်ာ္ၿပီး ျမစ္လိုျဖစ္သြားခဲ့ပါၿပီ။ ေတာင္ေတြေပၚက ေရခဲေတြဟာလည္း အခုဆိုရင္ မရွိေလာက္ကို ပါးလာခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ကမၻာႀကီး မက်န္းမာျခင္းရဲ႕ လကၡဏာေတြပါပဲ။
(၄) Arizona နဲ႔ Utah
Powell ေရအုိင္ႀကီးရဲ႕ ပံုပါ။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တုန္းကေတာ့ ေရေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္နခဲ့ေပမယ့္လို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေရေတြ နည္းသြားခဲ့တာေတ႕ြမွာပါ။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေမလမွာ ေရခန္းထဲက ေရေတြရဲ႕ ၄၂% ဟာ ခမ္းေနခဲ့ပါၿပီတဲ့။
(၅) ကမၻာ့ေရခဲျပင္မ်ား
၂၀၁၇-၁၈ ခုႏွစ္ေလာက္တုန္းက ပံုကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ေရခဲျပင္ေတြဟာ အေပၚက တစ္ပံုထက္စာရင္ ေလ်ာ့နည္းေနတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီျဖစ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျဖစ္ေပၚေနခဲ့ပါတယ္။
(၆) Alaska
ေနာက္ထပ္ Alaska က ပံုတစ္ပံုျဖစ္ပါတယ္။ Columbia ေရခဲျပင္ႀကီးဟာ Heather ကၽြန္းကေန Columbia Bay အထိကို ရွည္ေနခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လို႔ ပင္လယ္နဲ႔ထိဆက္ေနတဲ့အပိုင္းေတြကေတာ့ အခုဆိုရင္ အရည္ေတြ ေပ်ာ္ေနခဲ့ပါၿပီ။
penny
